Granada

Granada Asia hegoaldekoa, Persiakoa eta Afganistangoa da jatorriz. Basamortuetan oso fruta preziatua zen, bere azal lodi eta koriazeoari esker lehortzetik babesturik zegoelako. Horri esker, distantzia luzeetara garraia zitekeen, bere kalitateari eragin gabe.

Jakina da granadondoa oso aspaldi landatzen zela, kristau aroa baino 2.500 urte lehenagoko egiptoar hilobietan fruta horren kontsumoaren aztarnak aurkitu direlako. Uste denez, kartagotarrek Gerra Punikoen ondorioz sartu zuten granadondoa Mediterraneo aldean, eta hortik datorkio Linneok proposatutako izena: Punica granatum. Teofrastok K.a. 300. urte inguruan deskribatu zuen zuhaitz hau, eta Pliniok fruta-arbola baliotsuenetako bat zela esan zuen.

Espainian, arabiarrak izan ziren granada sartu zutenak, eta bertatik Amerikara esportatu zen konkistaren ondoren.

Gaur egun, Europa, Asia eta Amerikako hainbat herrialdetan landatzen da, eta Afganistanen eta Iranen, adibidez, oso barietate lurrintsu eta zaporetsuekin, Israel, Brasil eta Kalifornia daude. Espainia munduko ekoizle nagusietako bat da, eta Europako esportatzaile handiena. Izan ere, gaur egun, 2.500 hektarea baino gehiago ditu granadondoak Espainian, eta 20.000 tona inguru ekoizten dira. Espainian gehien ekoizten diren barietateak, batez ere Andaluzian eta Levante aldean (Alacant eta Murtzia), honako hauek dira: Elche alea, urria eta azaroa bitartean heltzen dena, eta Mollar de Játiva edo Mollar de Valencia, lehenago biltzen dena, normalean salmenta-prezio altuagoekin, biltzeko garaian produktu gutxi dagoelako.