Mazá

A mazá é o froito do manzano, árbore da familia das Rosáceas. Esta familia inclúe máis de 2.000 especies de plantas herbáceas, arbustos e árbores distribuídas por rexións tépedas de todo o mundo.

As principais froitas europeas, ademais do rosal, pertencen a esta gran familia. Poderíase dicir que o cultivo da mazá é tan antigo como a humanidade, sendo o manzano a árbore froiteira máis cultivado a nivel mundial.

Propiedades nutritivas

Desde o punto de vista nutritivo a mazá é unha das froitas máis completas e enriquecedoras na dieta. Un 85% da súa composición é auga, polo que resulta moi refrescante e hidratante. Os azucres, a maior parte fructosa (azucre da froita) e en menor proporción, glicosa e sacarosa, de rápida asimilación no organismo, son os nutrientes máis abundantes despois da auga. É fonte discreta de vitamina E ou tocoferol e achega unha escasa cantidade de vitamina C. A mazá achega cantidades importantes de flavonoides (pigmentos de acción antioxidante). É rica en fibra, que mellora o tránsito intestinal e entre o seu contido mineral sobresae o potasio. A vitamina E posúe acción antioxidante, intervén na estabilidade das células sanguíneas como os glóbulos vermellos e na fertilidade. O potasio, é un mineral necesario para a transmisión e xeración do impulso nervioso e para a actividade muscular normal, intervén no equilibrio de auga dentro e fóra da célula.

As extraordinarias propiedades dietéticas que se lle atribúen a esta froita débense en gran medida aos elementos fitoquímicos que contén, entre eles, flavonoides e quercitina, con propiedades antioxidantes.

Propiedades para a saúde

É a froita por excelencia, xa que é ben tolerada pola maioría de persoas e combina sen problemas con calquera outro alimento. Na súa composición nutritiva non hai nutrientes que destaquen especialmente, polo que resulta difícil imaxinar as extraordinarias propiedades dietoterápicas. Hoxe sábese con certeza da existencia e a función dalgúns dos compoñentes desta froita que lle confiren o seu carácter antioxidante e a dobre particularidade de actuar como alimento adstrinxente ou laxante segundo como sexa consumida.

As propiedades antioxidantes da mazá débense aos elementos fitoquímicos que contén, máis abundantes na pel, en concreto, polifenoles (quercitina, flavonoides). Os antioxidantes neutralizan os radicais libres, reducindo ou mesmo evitando parte dos danos que estes provocan no organismo. Os radicais libres aumentan as perigosas accións do colesterol LDL, que pode dar lugar á formación de aterosclerosis ao acumularse nos vasos sanguíneos; poden producir unha alteración xenética e danar proteínas e graxas corporais, reducindo a funcionalidade das células e contribuíndo a aumentar o risco de cancro. Por tanto, dada a súa composición en sustancias antioxidantes, as mazás están especialmente recomendadas en dietas de prevención de risco cardiovascular, enfermidades dexenerativas e cancro.

O contido moderado en potasio das mazás convérteas nunha froita diurética, recomendada no tratamento dietético de diversas enfermidades cardiovasculares, como a hipertensión arterial ou outras enfermidades asociadas a retención de líquidos. No entanto, o achegue deste mineral está restrinxido en caso de insuficiencia renal polo que o consumo de mazás nestes casos débese ter en conta.

Rica en fibra

Quizá a propiedade máis coñecida da mazá sexa a súa acción reguladora intestinal. Si comémola crúa e con pel é útil para tratar o estreñimiento, xa que se aproveita a fibra insoluble presente na pel, que estimula a actividade intestinal. Igualmente, a mazá é unha froita moi rica en pectina, fibra soluble. Soamente unha quinta parte da pectina da mazá atópase na pel da froita, o resto na pulpa, polo que ao pelala pérdese unha pequena cantidade. A pectina ten a particularidade de reter auga, e atribúenselle efectos benéficos en caso de diarrea xa que fai máis lento o tránsito intestinal. Ademais, a mazá é, despois do marmelo, unha das froitas máis ricas en taninos, sustancias con propiedades adstrinxentes e antiinflamatorias. Algunhas das accións dos taninos son secar e desinflamar a mucosa intestinal (capa que tapiza o interior do conduto dixestivo), polo que resultan eficaces no tratamento da diarrea. Os taninos recoñécense rapidamente pola sensación áspera que producen ao padal. No entanto, os taninos aparecen cando se deixa escurecer a pulpa rallada dunha mazá pelada. De maneira que podemos dicir que a mazá crúa e con pel é laxante, é dicir, útil para tratar o estreñimiento, e si a mazá consómese pelada, rallada e escurecida ten o efecto contrario no noso organismo, resulta adstrinxente.

A pesar de que sempre se atribuíu á mazá a particularidade de que tomada como sobremesa contribúe a reducir a formación de placa e evitar a carie, non debemos esquecer que contén azucres e ácidos que deterioran o esmalte, polo que non pode substituír ao cepillo de dentes.

O ácido oxálico que contén a mazá pode formar sales con certos minerais como o calcio e formar oxalato cálcico, polo que o seu consumo se debe ter en conta se se padecen este tipo de cálculos renais, xa que se podería agravar a situación. No entanto, gran parte de devandito ácido pérdese mediante o cociñado da mazá.